dinsdag 6 mei 2014

Ender's Game - Orson Scott Card

Het zien van de SF film Ender's Game (Gavin Hood, 2013) gaf mij heel sterk het gevoel: hier moet een boek achter zitten, een góed boek. En inderdaad, de Amerikaanse auteur Orson Scott Card schreef zijn Ender's Game eerst als kort verhaal al in 1977. In 1985 verscheen het uitgewerkt tot boek, waarop later nog twee vervolgboeken volgden.

De film was al intrigerend, maar het boek is echt 'stunning'. Het is het beklemmende verhaal van de zesjarige Ender Wiggin die wordt klaargestoomd tot redder van het menselijke ras. De mensheid wordt bedreigd door een buitenaards ras - de  insect-achtige "Buggers"- dat de aarde wil innemen en daar al twee desastreuze pogingen toe heeft gedaan. Ver van huis, op een reusachtig ruimteschip, krijgen Ender en andere hyperintelligente kinderen een slopende militaire opleiding waar zelfs een volwassene tot ver boven zijn kunnen zou worden gedreven. Ender is veruit de beste en de meest veelbelovende pupil, maar dat zet hier en daar kwaad bloed.

De eenzaamheid, de hopeloosheid, het gewicht van zijn verantwoordelijkheden, alle pesterijen en het eindeloze gemanipuleer- Ender verdraagt het werkelijk indrukwekkend stoïcijns. Het dwingt een onwillekeurig en diepgaand respect af. Het boek is door zijn brede thematiek veel meer dan alleen een spannend ruimteavontuur. Op sociaal en politiek niveau is het verhaal verbluffend ráák. Een mooie weergave van de politieke stand van zaken in de jaren zeventig en tachtig (de Koude Oorlog), maar met knelpunten en drogredenen helaas ook vandaag de dag nog actueel in de wereldpolitiek. Ook maakt Card een gevoelig ethisch statement over het al dan niet vernietigen van mogelijk kwaad.

In een voorwoord uit 1991 geeft Card commentaar op een veel gehoord verwijt dat de wijze waarop hij de extreem jonge kinderen heeft neergezet zo onrealistisch is. Dat klopt, de kinderen zijn opvallend volwassen, ouwelijk zelfs. Maar ze zijn dan ook hyperintelligent, het is daarom dat ze zijn geselecteerd voor de opleiding. Een gegeven waarvan je aanstoot kunt nemen. Maar bij deze dus een waarschuwing: het is iets waar je binnen de realiteit van deze fictie gewoon in méé dient te gaan.

Bij Ender's Game nu eens niet de vraag wat beter is, de film of het boek. Dat is het boek. Einde discussie. Wel is het zo dat het een bijzondere en fijne verrijking is voor je visuele voorstellingsvermogen wanneer je bepaalde beelden uit de film op je netvlies hebt staan. Met name de (toch al briljant beschreven) gevechtsstrategieën uitgevoerd in de (toch al tot de verbeelding sprekende) Battleroom zijn dan des te meer genieten. Ender's Game zou verplichte kost kunnen zijn 'voor de Engelse lijst' op school- zonder dat het een straf is. Een dertig jaar oude SF klassieker, ingehaald door het heden, tot ver in de toekomst bijblijvend.

ØØØØØ


















Auteur(s): Orson Scott Card
NUR: Science fiction
ISBN: 9789022568200 
Paperback, € 12,50,  324pagina’s, 2013

Uitgever: Boekerij